Avukat ve uzman arabulucu Fatmanur Şahin, son dönemde tartışılan ve boşanma davalarına ilişkin önemli değişiklikler öngören 7532 sayılı Kanun hakkında değerlendirmelerde bulundu. Şahin, özellikle Türk Medeni Kanunu’nun 166/4. maddesinde düzenlenen “ortak hayatın yeniden kurulamaması” sebebine dayalı boşanma davalarında sürenin 3 yıldan 1 yıla indirilmesinin, toplumda ve hukuk çevrelerinde geniş yankı uyandırdığını belirtti.
27.11.2024 Tarihli Değişiklikten Önceki Düzenleme: Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması (Fiili Ayrılık)
Şahin, değişiklik öncesindeki düzenlemeye ilişkin şunları ifade etti:
“Değişiklikten önce Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma davası açıldıktan sonra mahkemenin davayı reddetmesi halinde tarafların ortak hayatı kuramaması durumunda 3 yıl boyunca ayrı kalmaları gerekmekteydi. Ancak bu 3 yıllık süre, özellikle çekişmeli boşanma davalarında taraflar üzerinde ciddi psikolojik ve sosyal baskılara yol açmaktaydı.”
Sürenin 1 Yıla İndirilmesi Toplumda Farklı Etkilere Yol Açabilir
27.11.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7532 Sayılı Noterlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 13. maddesi ile söz konusu 3 yıllık sürenin 1 yıla indirildiğini belirten Şahin, bu değişikliğin taraflar için olumlu ve olumsuz etkileri olabileceğine dikkat çekti.
Bu düzenleme ile boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bir davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa eşlerden birinin dava açması üzerine boşanmaya karar verilecektir (Türk Medeni Kanunu m.166/4).
Şahin, bu değişiklikle birlikte artık:
• Dava sebebinin yalnızca fiili ayrılık unsuruna dayanacağı,
• Fiili ayrılığın ispatının yeterli olacağı,
• Kusur ispatına gerek kalmayacağı
hususlarının geçerli olacağını belirtti. Yeni düzenlemenin 27.11.2024 tarihinde yürürlüğe girdiğini de sözlerine ekledi.
“Bu düzenleme, uzun süren dava süreçlerinden bunalan ve bir an önce boşanmak isteyen bireyler için büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Ancak öte yandan, evlilik kurumunun korunması açısından bazı çevreler bu değişikliği eleştirebilir. Çünkü daha kısa süre, tarafların uzlaşma ve barışma ihtimalini ortadan kaldırabilir” dedi.
Hukuki Belirsizlikler ve Arabuluculuğun Rolü
Avukat Fatmanur Şahin, sürenin kısaltılmasının yanı sıra, aile hukukunda arabuluculuk uygulamalarının daha aktif hale gelmesi gerektiğini vurguladı. “Arabuluculuk, aile hukukunda taraflar arasındaki iletişimi yeniden kurma ve uzlaşma sağlama açısından önemli bir mekanizma olacaktır” dedi.
Çocuk Hakları ve Sosyal Etkiler
Değişikliğin sadece eşler üzerinde değil, çocuklar üzerinde de etkileri olacağını vurgulayan Şahin, şu ifadeleri kullandı:
“Ebeveynlerin uzun süren dava süreçleri nedeniyle çocuklar üzerinde oluşturduğu olumsuz psikolojik etkiler bilinen bir gerçek. Sürenin kısaltılması bu olumsuzlukları azaltabilir. Ancak yine de çocukların üstün yararını gözetmek, her durumda öncelikli olmalıdır.”
Düzenlemenin Hukuki ve Toplumsal Sonuçları
Avukat Fatmanur Şahin, düzenlemeyle birlikte boşanma davalarındaki sürecin hızlanacağını, bunun da tarafların üzerindeki ekonomik ve psikolojik yükleri hafifletebileceğini ifade etti. Ancak toplumsal etkilerinin dikkatlice değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Şahin, şu sözlerle değerlendirmesini tamamladı:
“Bu tür bir düzenleme, hem hukuk hem de toplum açısından önemli değişikliklere yol açabilir. Evlilik kurumunun korunması ile bireylerin özgürlük ve haklarının dengelenmesi arasında hassas bir denge bulunmalı. Her düzenlemede olduğu gibi, bu değişikliğin de uygulama sürecindeki etkilerini görmek ve gerektiğinde düzenlemeye ek önlemler getirmek önemli olacaktır.”
Avukat Fatmanur Şahin, Tokat’ın Erbaa ilçesinde serbest avukatlık ve arabuluculuk faaliyetlerini sürdüren bir hukukçu olarak, bu tür yasal değişikliklerin bireyler ve aileler üzerindeki etkilerini yakından izlemeye devam edeceğini belirtti.
